مهدیین چه کسانی هستند؟
مقدمه
مساله مهدویت و اخر الزمان از مهمترین و سرنوشت سازترین مسایل اسلامی است که تمام وعده های پیامبر اسلام و ائمه معصومین بلکه ادیان الهی، بلکه خواسته های نهانی فطرت بشر در ان محقق می شود و دست شیاطین انس و جن از سرنوشت انسان کوتاه خواهد شد.
یکی از راه های انحراف اندیشه مهدویت، شکل گیری جریان های دروغین است که با ترفندهای خاص و بازی با روایات ذهن مخاطبان از قشر عوام را تحت تاثیر قرار میدهند.
در این نوشتار به یکی از شبهات و ترفندهای مدعی دروغین(احمد بن اسماعیل بصری) که چند صباحی است در کشور عراق بدلیل جنگ ها و توجه اذهان به درگیری های داخلی، ادعای مهدویت کرده است و مریدانی را بدور خویش حمع کرده است، اخیرا با استفاده فضای مجازی به گسترش دعوت خویش اقدام نموده است و با ترفند های خاص شعبده گونه به جذب افراد نا آگاه به روایات و مباحث آخرزمان سعی میکند، شاید تعبیر امام فیسبوکی برازنده ترین لقب برای این مدعی دروغین باشد.
چکیده
با توجه به اهمیت موضوع مهدویت و حکومت جهانی الهی بر زمین و تشکیل مدینه فاضله، سعی دشمنان دین و سعادت و کمال انسانی بر این بوده که این باور را از مسیر حقه آن منحرف کنند و چند صباحی بیشتر به عبادت هوای نفس خویش بپردازند و از گرد هم امدن اهل باطل لذت ببرند.
براساس روایات که در باب اخر الزمان عده‌ای بنام مهدیین در هنگامه ظهور حضرت مهدی صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف، خواهند بود، که این روایات مستمسک احمد بصری واقع شده و با این روایات به اثبات امامت خویش و یازده نفر دیگر پس از خویش پرداخته است؛ با توجه به تقسیم بندی روایات مهدیین و وجه جمع بین روایات، این روایات دلالتی بر مدعای وی ندارد و با نقد این مستمسک یکی از ترفندها و تردستی‌های او با روایات مشخص میشود.
احمد بصری برای اثبات امامت خویش و یازده شخص دیگر(بیست و چهار امام) به روایات مهدیین تمسک کرده است و با استفاده از جهل مخاطب با القای این مطلب که مهدیین همان ائمه هستند و خود وی اولین مهدی و حجت خدا پس از امام زمان میباشد، به بازی با روایات پرداخته است.
تبیین شبهه و استدلال مدعی
بر اساس روایات دوازده مهدی پس از امام دوازدهم خواهند امد و حکومت خواهند کرد.
احمد بصری اولین مهدیین و جانشین امام زمان است.
نقد
گرچه اشکالات منطقی و عقلی فروانی بر این مدعی وارد است ولی از انجایی که ادعا میکند من فقط از قران و عترت و جمع بین روایات استدلال میکنم، ما هم با همان روش به نقد او خواهیم رفت.
با بررسی روایاتی که در باره مهدیین رسیده است متوجه میشویم که نه تنها مدعای وی اثبات نمیشود بلکه مخالف دعوای وی به اثبات میرسید؛ فارغ از اینکه این شخص مزور ادعای عصمت و علم لدنی کرده است و با رو شدن دست وی در تزویر و بازی با روایات دیگر جایی حد اقل برای این شخص مدعی در بین ائمه باقی نمیماند حتی اکر مهدیین هم امام معصوم باشند و حتی اگر بر خلاف صریح روایات متواتره بیست و چهار امام داشته باشیم.
دسته بندی روایات مهدیین
در باره مهدیین سه دسته روایات رسیده است
دسته اول
روایاتی که مهدیین را معرفی کرده است تصریح کرده است که مهدیین همان دوازده امام معصوم اند که اول آنها امیر المومنین و اخرین انها نهمین از نسل امام حسین(امام زمان عج) است.
در شمار زیادی از احادیث آمده است که مهدیین همان اهل بیت دوازده امام می باشند
1- وَ قَالَ الْإِمَامُ الْحُسَیْنُ عَلَیْهِ السَّلَامُ: مِنَّا اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیّاً، أَوَّلُهُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِی، وَ هُوَ الْإِمَامُ الْقَائِمُ بِالْحَقِ.
دوازده مهدی از ما است که نخستین آنان علی بن ابیطالب و آخرین آنها نهمین فرزند من است که امام قائم به حق است.
2- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ مَاجِیلَوَیْهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَبِی طَالِبٍ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّلْتِ الْقُمِّیِّ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: کُنْتُ أَنَا وَ أَبُو بَصِیرٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عِمْرَانَ مَوْلَى أَبِی جَعْفَرٍ ع فِی مَنْزِلٍ بِمَکَّةَ فَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عِمْرَانَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ نَحْنُ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیّاً فَقَالَ لَهُ أَبُو بَصِیرٍ تَاللَّهِ لَقَدْ سَمِعْتُ ذَلِکَ مِنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَحَلَفَ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَیْنِ أَنَّهُ سَمِعَ ذَلِکَ مِنْهُ فَقَالَ أَبُو بَصِیرٍ لَکِنِّی سَمِعْتُهُ مِنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع.
سماعة بن مهران گوید: من و ابو بصیر و محمّد بن عمران- که آزادشده امام باقر علیه السّلام بود- در منزلى در مکّه بودیم، محمّد بن عمران گفت: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که مىفرمود: ما دوازده مهدى هستیم، ابو بصیر گفت: تو را بخدا سوگند آیا این کلام را از امام صادق علیه السّلام شنیدى؟ و او یک بار یا دو بار سوگند یاد کرد که آن را از امام صادق شنیده است، آنگاه ابو بصیر گفت: امّا من آن را از امام باقر علیه السّلام شنیدم.
3- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ الطَّالَقَانِیُّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْهَمْدَانِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْعَاصِمِیُّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْقَاسِمِ بْنِ أَیُّوبَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ ثَابِتٍ الصَّائِغِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مِنَّا اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیّاً مَضَى سِتَّةٌ وَ بَقِیَ سِتَّةٌ یَصْنَعُ اللَّهُ بِالسَّادِسِ مَا أَحَبَ.
ابو بصیر گوید: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که مىفرمود: در میان ما دوازده مهدىّ است که شش مهدىّ در گذشته و شش مهدىّ باقى است و خداوند با ششمین مهدىّ آنچه که خواهد کند.
با وجود این روایات، مشخص میشود که مهدیین همان ائمه علیهم السلام هستند
دسته دوم
روایاتی که تصریح کرده است مهدیین غیر از ائمه هستند.
روایت صریح محوم صدوق در کمال الدین نقل کرده است
حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْکُوفِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ النَّخَعِیُّ عَنْ عَمِّهِ الْحُسَیْنِ بْنِ یَزِیدَ النَّوْفَلِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنِّی سَمِعْتُ مِنْ أَبِیکَ ع أَنَّهُ قَالَ یَکُونُ بَعْدَ الْقَائِمِ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیّاً فَقَالَ إِنَّمَا قَالَ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیّاً وَ لَمْ یَقُلْ اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً وَ لَکِنَّهُمْ قَوْمٌ مِنْ شِیعَتِنَا یَدْعُونَ النَّاسَ إِلَى مُوَالاتِنَا وَ مَعْرِفَةِ حَقِّنَا.
به امام صادق عرض شد : ای فرزند رسول خدا از پدرت شنیدیم که گفت : « از نسل مابعد از قائم دوازده امام می باشند » امام فرمودند : پدرم نگفته است دوازده امام بلکه گفته است دوازده مهدی و ایشان قومی از شیعیان ما هستند
دسته سوم
روایتی که از فحوای ان فهمیده میشود مهدیین غیر از ائمه اند
روایتی هم که از فحوای ان فهمیده میشود که مهدیین غیر از ائمه اند روایت الغیبه شیخ طوسی است
...فَقَالَ یَا عَلِیُّ إِنَّهُ سَیَکُونُ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً وَ مِنْ بَعْدِهِمْ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیّاً ...
که با رد متشابه کلام اهل البیت علیهم السلام به محکم آن که روایت نص و تصریح به غیریت بین مهدیین و ائمه، این نکته بدست میاید که مراد از لفظ مهدیین مفهوم آن به معنای هدایت گران است، که هدایت گران واقعی و به حق و تعیین شده از جانب خدای متعال فقط دوازده امام اند (بر اساس دسته اول روایات) و مهدیینی که غیر از ائمه معصومین سلام الله علیهم اجمعین اند، افرادی از شیعیان مخلص اهل البیت اند که بعنوان مبلغان و یا فرماندهان و یا حاکمان شهرها از سوی امام زمان تعیین میشوند که قَوْمٌ مِنْ شِیعَتِنَا یَدْعُونَ النَّاسَ إِلَى مُوَالاتِنَا وَ مَعْرِفَةِ حَقِّنَا.
جالب اینجا است که علاوه بر ضعف سندی و دلالتی روایت دسته سوم، دقیقا احمد الحسن و اتباعش به این دسته روایت استناد کرده و دو دسته دیگر را نادیده میگیرند و یا دست به توجیهات سست میزنند.
وجه جمع بین روایات
اهل البیت علیهم السلام فرموده اند که کلام ما محکم و متشابه دارد و برای فهم روایات باید روایات را بر قران و دیگر روایات عرضه کرد.
قران مجید بطور کلی پس از تصدیق و ضمانت گفتار پیامبر ما را از مکر و کید شیطان میترساند و به سوگندهای ابلیس لعین برای منحرف کردن بشریت اشاره دارد که انحراف مسلمانان از اسلام اصیل مهمترین ارزوی آن خبیث و اتباعش میباشد.
اما سنت و روایات عترت علیم السلام هم بوجود دروغگویان و جاعلان روایات و تجمیع سواره و پیاده جند شیطان برای منحرف کردن شیعیان اهل البیت علیهم السلام، تصریح نموده است. قد اجمع لکم الشیطان خیله و رجله..
حال با توجه به این مساله به وجه جمع بین سه دسته روایت میپردازیم
دسته اول صریح و از محکمات است اشاره به مهدیین خاص دارد که همان دوازده امام اند که بر اساس ایه شریفه انما انت منذر و لکل قوم هاد، این بزرگواران هدایت گران مستقیم اند که جانب خدا تعیین شده اند.
دسته دوم که صراحت دارد به اینکه مهدیین غیر از ائمه اند، اشاره به مهدیین عام دارد، که شیعیان خالص اند و بعنوان نماد و علم شیعه در هر عصر و زمانی حضور دارند و به هدایت گری این مردم میپردازند.
اما در روایت مذکور که دوازده مهدی پس از امام زمان خواهند امد، وجه جمع آن بدین گونه است که آن دوازده مهدی بعنوان استاندار و حاکم و فرماندهان ان حضرت در شهر ها حکومت خواهند کرد.
اما دسته سوم که بصورت فحوایی میشود فهمید مهدیین غیر از ائمه اند روایت شیخ طوسی در کتاب الغیبة میباشد که مستمسک احمد برای اثبات امامت سیزدهمین امام واقع شده است.
در صدر این روایت فرموده اند که پس از دوازده امام دوازده مهدی خواهد امد، چند گزینه برای وجه جمع دیگر روایات با این روایت است
گزینه اول:
مهدیین همان ائمه دوازده گانه باشند. که با رجعت و بازگشت به دنیا حکومت خواهند کرد. (این احتمال مطابق دسته اول روایات است)
گزینه دوم:
احتمال اول
مهدیین غیر از ائمه دوازده گانه باشند و پس از امام زمان حکومت کنند.
این دسته مخالف سنت الهی و روایات است که زمین از حجت خدای خالی نخواهد بود (لولاالحجة فی الارض لساخت الارض باهلها)
احتمال دوم
مهدیین غیر از ائمه معصومین باشند و در کنار حجت خدا بعنوان فرماندهان و استانداران از سوی حجت خدا بر مردم حکومت کنند. این احتمال مطابق دسته دوم روایات است.
گزینه سوم
مهدیین حجت های الهی باشند که هم معصومند و هم حکومت میکنند (چنانچه احمد الحسن ادعا کرده است)
این گزینه مخالف روایات متواتره است که به تعیین مصداق و تعداد امامان معصوم اشاره کرده است.
و اما نمونه هایی از اخبار :
1- الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ
یَا عَلِیُّ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِم
2- فَقَالَ یَا عَلِیُّ
هُمُ اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ.
3- قَالَتْ هَذِهِ أَسْمَاءُ الْأَوْصِیَاءِ أَوَّلُهُمْ ابْنُ
عَمِّی وَ أَحَدَ عَشَرَ مِنْ وُلْدِی آخِرُهُمْ الْقَائِم
4- الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ، أَوَّلُهُمْ أَنْتَ
یَا عَلِیُّ، وَ آخِرُهُمُ الْقَائِم
5- الْأَئِمَّةُ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِیُّ بْنُ
أَبِی طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ هُمْ خُلَفَائِی وَ أَوْصِیَائِی وَ
أَوْلِیَائِی وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِی بَعْدِی الْمُقِرُّ بِهِمْ
مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْکِرُ لَهُمْ کَافِرٌ.
7- أَسْمَاءُ الْأَوْصِیَاءِ
فَعَدَدْتُ اثْنَیْ عَشَرَ آخِرُهُمُ الْقَائِم
8- قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَنَا سَیِّدُ النَّبِیِّینَ وَ
عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ سَیِّدُ الْوَصِیِّینَ وَ إِنَّ أَوْصِیَائِی بَعْدِی
اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع وَ آخِرُهُمُ
الْقَائِمُ.
9- وَ قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ
سَلَّمَ: «الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ، أَوَّلُهُمْ أَمِیرُ
الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ،
طَاعَتُهُمْ طَاعَتِی، وَ مَعْصِیَتُهُمْ مَعْصِیَتِی، مَنْ أَنْکَرَ وَاحِداً
مِنْهُمْ فَقَدْ أَنْکَرَنِی».
10- قَالَ: أَنَا خَاتَمُ الْأَوْصِیَاءِ وَ بِی یَرْفَعُ اللَّهُ
الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِی وَ شِیعَتِیَ الْقُوَّامِ بِدِینِ اللَّهِ.
11- أَنْتَ وَلَدِی وَ وَصِیِّی وَ أَنَا وَلَدْتُکَ وَ أَنْتَ
مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى
بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ
أَبِی طَالِبٍ ع وَلَدَکَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ أَنْتَ خَاتَمُ الْأَوْصِیَاء
با توجه به گزینه های مطرح شده به این نتیجه میرسیم که مهدیین دو گروه هستند، مهدیین خاص که همان ائمه معصومین صلوات الله علیم اجمعین باشند، که در هنگامه رجعت پس از امام زمان بترتیب حکومت خواهند کرد.
مهدیین عام که در هر عصر و زمانی بعنوان هدایت گران بین مردم حضور دارند و در هنگامه ظهور تحت فرمان امام زمان به عنوان فرمانده و استانداران حکومت خواهند کرد.
